In onze lessen geschiedenis hebben we dankzij de open leerplannen de mogelijkheid om zelf onderwerpen te bepalen, zolang er maar linken gelegd kunnen worden met de leerplannen.

Via de media worden we overspoeld met primaire bronnen, met begrippen als propaganda en nationalisme, met reportages over de historische linken tussen het huidige Rusland en Oekraïne. Al deze elementen kunnen aangewend worden in onze lessen geschiedenis.

We geven graag wat inspiratie via onderstaande vragen, waar de link met de leerplannen zeer expliciet gelegd kan worden en dit in alle graden.

• Waarom verwijzen Poetin en Zelensky naar het verleden? Is hun doel gemeenschappelijk?
• Welke historische relatie hebben deze twee huidige naties met elkaar?
• Wat zijn oorzaken van dit conflict?
• Wat zijn mogelijke (al dan niet onbedoelde) gevolgen van dit conflict?
• Welke rol speelt nationalisme in dit conflict? Hoe gaan beide leiders daarmee om in hun communicatie?
• Bewijs dat zowel Zelensky als Poetin gebruik maken van propaganda.
• Bewijs met twee elementen dat Poetin een absoluut heerser is. Verwijs naar twee bruikbare bronnen.
• Waarom horen we tijdens het VRT Journaal vaak zeggen ‘Dit is niet bevestigd door onafhankelijke bronnen.’
• Er wordt steeds gesproken over het conflict Rusland – Oekraïne. Dit zijn echter niet de enige betrokken partijen. Welke betrokkenen zijn er nog? Waarom zijn ze betrokken?

Via onderstaande links kunnen meerdere bronnen geraadpleegd worden. Ook lessuggesties zijn terug te vinden. Voor de leraren geschiedenis CLIL Engels en Frans werden enkele sites in het Engels en in het Frans toegevoegd.

Meer lezen:

• NL Europese Unie Steun voor Oekraine en bestrijding desinformatie
• NL Klasse en gesprek in de klas
• NL VRT en gesprek in de klas
• FR Enseigner la guerre en Ukraine
• EN New York Times Teaching resources
• EN Tech Learning Teaching Russia Ukraine conflict

Kunst is om naar te kijken, om naar te blijven staren, om te voelen en om te denken. Geschiedenis gaat over vroeger en we leren uit vroeger. Herinneringseducatie maakt dan ook een essentieel onderdeel uit van het geschiedenisonderwijs. Zowel geschiedenis als kunst hebben een bijzonder verantwoordelijke taak, namelijk herstel. Herstel van de ziel, herstel van vrede, herstel van een toekomst. Björn Geldhof, conservator van het PinchuckArtCentre in Kiev, zijn woorden zijn ‘spot on’: “Zoals na elke oorlog zal er een golf van nationalisme door alles heen vloeien. Die zal moeilijk te stuiten zijn. Nationalisme is niet per se een negatieve kracht, het kan een positieve kracht zijn. Daar gaan veel kunstenaars aan moeten werken."

De open communicatie tussen kunst en geschiedenis zorgt voor een stevig debat en het draagt bij tot historisch redeneren en tot het diepgaander erkennen van de functie van kust. We leren inderdaad van de gebeurtenissen en fenomenen uit het verleden, maar kunst biedt een ander aanvullend perspectief. Verhalen die misschien geen onderwerp zijn van geschiedschrijving, komen wel aan bod in allerlei kunstvormen die ook de spiegel zijn van de maatschappij op een bepaald moment.

Neem jij als leraar esthetica, kunstbeschouwing of geschiedenis al een voorzet tot vakoverschrijdend samen te werken? Dan kan je alvast heel wat leerplandoelen bereiken met jouw leerlingen. Bekijk zeker de reportage van Terzake en laat je inspireren door de visie van Björn Geldhof.

Bekijk de reportage.