Bekwaamheidsbewijzen

Uit welke onderdelen bestaat een bekwaamheidsbewijs? Welke soorten bekwaamheidsbewijzen zijn er? Naast het antwoord op deze vragen vind je in deze rubriek ook meer informatie over de taal van het bekwaamheidsbewijs en over de erkenning van buitenlandse diploma's.

Wat is een bekwaamheidsbewijs?

sla link op in klembord

Kopieer

Om subsidieerbaar te zijn moet je personeelslid in het bezit zijn van het bekwaamheidsbewijs dat door de Vlaamse overheid voor die betrekking is vastgelegd. Deze bepaling geldt ook voor de leermeesters godsdienst en de godsdienstleraars.

Een bekwaamheidsbewijs kan bestaan uit:

  • een basisdiploma
  • en/of een bewijs van pedagogische bekwaamheid
  • en/of een bewijs van nuttige of artistieke ervaring (so, vwo, dko)

Let wel: op het moment dat je een nieuw personeelslid aanstelt, mag je enkel rekening houden met de diploma’s, attesten, getuigschriften en dergelijke die al werden uitgereikt op de datum van indiensttreding. Als criterium hanteer je de datum die op het document wordt vermeld. Je kan de exacte aanduiding van de diploma’s waarover een nieuw personeelslid beschikt makkelijk verifiëren via de databank van leer- en ervaringsbewijzen; kortweg LED genoemd.

Het basisdiploma

sla link op in klembord

Kopieer

Het basisdiploma is het diploma, attest of dergelijke dat wordt afgeleverd op het einde van een gevolgde opleiding. Een overzicht van de basisdiploma’s die voor subsidiëring in aanmerking worden genomen vind je terug in de databank bekwaamheidsbewijzen.

Het bewijs van pedagogische bekwaamheid

sla link op in klembord

Kopieer

Het bewijs van pedagogische bekwaamheid is een getuigschrift dat wordt afgeleverd na het volgen van een lerarenopleiding. Bij geïntegreerde lerarenopleidingen zijn vakkennis en pedagogische bekwaamheid in één opleiding gecombineerd. Heeft een personeelslid in de categorie van het bestuurs- en onderwijzend personeel dit bewijs niet, dan kan het hoogstens een bekwaamheidsbewijs andere hebben.

Let op! Voor onderwijsinternaten is voor geen enkel ambt een bewijs van pedagogische bekwaamheid vereist.

Nuttige of artistieke ervaring

sla link op in klembord

Kopieer

De arbeidsprestaties die je personeelslid (van het bestuurs- of onderwijzend personeel) als werknemer of zelfstandige heeft geleverd vóór zijn tewerkstelling in het onderwijs of, onder bepaalde voorwaarden, in combinatie met een tewerkstelling in het onderwijs, kunnen worden erkend als nuttige ervaring voor specifieke vakken of ambten.

De erkenning van vroegere arbeidsprestaties als nuttige ervaring wordt verleend door de overheid op advies van de onderwijsinspectie.

Wie nuttige ervaring kan laten erkennen, welke diensten in aanmerking komen … is terug te vinden in de omzendbrief 13/CB/SG/WVB/4, "Omzendbrief betreffende de erkenning van diensten als nuttige ervaring”.

In het kunst secundair onderwijs (KSO) en in het deeltijds kunstonderwijs kan het bekwaamheidsbewijs ook gedeeltelijk bestaan uit artistieke ervaring.

Soorten bekwaamheidsbewijzen

sla link op in klembord

Kopieer

Afhankelijk van het bekwaamheidsbewijs dat je personeelslid bezit en de betrekking waarin je het wil aanstellen, zal het beschikken over: een vereist, een voldoende geacht of een ander bekwaamheidsbewijs.

Een vereist bekwaamheidsbewijs

sla link op in klembord

Kopieer

Een vereist bekwaamheidsbewijs houdt in dat elke houder ervan de nodige onderlegdheid heeft om in een bepaald ambt te worden aangesteld of om dat welbepaalde vak / die welbepaalde module te onderwijzen in die bepaalde graad of graden en in die bepaalde onderwijsvorm(en) of opleiding.

Een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs

sla link op in klembord

Kopieer

Een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs betekent daarentegen dat de overheid veronderstelt dat de houder ervan over de vereiste competenties beschikt om aangesteld te worden in een welbepaald ambt of in een vak / module of specialiteit in de aangeduide graad of graden en onderwijsvorm(en) of opleiding. Dat bekwaamheidsbewijs is dus louter gebaseerd op het niveau en niet op de inhoud van de opleiding die je personeelslid heeft gevolgd. Of je personeelslid dan voldoende kennis bezit wordt beoordeeld door het schoolbestuur. Merk wel op dat in dit geval je personeelslid pas rechten kan verwerven in dat vak of die specialiteit nadat een zekere anciënniteit werd opgebouwd. Tot slot maakt het echter, wat betreft bezoldiging volgens een bepaalde salarisschaal, niet uit of je personeelslid beschikt over een vereist dan wel een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs.

Een ander bekwaamheidsbewijs

sla link op in klembord

Kopieer

Soms komt het ook voor dat een schoolbestuur niemand kan aanwerven die én over een vereist of over een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs beschikt én die geschikt lijkt voor de opdracht. In dit uitzonderlijke geval laat de wetgeving het toe om een personeelslid aan te stellen met een ander bekwaamheidsbewijs. Merk op dat je personeelslid in veel gevallen bezoldigd zal worden aan een lagere salarisschaal dan wanneer het zou beschikken over een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs.

Een personeelslid dat je aanstelt met een ander bekwaamheidsbewijs, zal enkel salaris ontvangen als je een verklaring op eer aflegt dat het niet mogelijk was om iemand aan te werven met een vereist of een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs. Dit betekent echter niet dat je voorrang moet geven aan een sollicitant die wel beschikt over een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs. Het is goed mogelijk dat je iemand die wel beschikt over een bekwaamheidsbewijs, niet geschikt acht voor de vacature.

In twee omstandigheden hoeft het schoolbestuur geen verklaring op eer af te leggen;

  • als je personeelslid wel beschikt over het gevraagde basisdiploma, maar onder een ander bekwaamheidsbewijs valt louter omwille van het ontbreken van het bewijs van pedagogische bekwaamheid en dus enkel dit bewijs moet verwerven om over een vereist of een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs te beschikken. Let wel: deze periode is beperkt. Ze is gelijk aan de minimumduur (die niet gespecifieerd wordt) die nodig is voor het behalen van een bewijs van pedagogische bekwaamheid, vermeerderd met 1 schooljaar en ze begint te lopen vanaf de eerste september na de eerste aanstelling van je personeelslid in een ambt van het bestuurs- of onderwijzend personeel.
  • als je personeelslid wordt aangesteld voor een periode van niet meer dan 97 dagen;
Wat als je personeelslid aanvankelijk aangesteld was voor een periode van minder dan 97 dagen, maar de aanstelling wordt verlengd? Je kunt een tijdelijk personeelslid niet zonder reden ontslaan wanneer de afwezigheid van de titularis doorloopt. Je kunt in dat geval dus ook geen ander personeelslid aanstellen met een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs. Opgelet: dit geldt dus enkel als de verlenging gebeurt in dezelfde betrekking en zonder onderbreking. Een verklaring op eer is in dat geval strikt genomen niet nodig, maar het is ook niet verboden. We raden daarom aan om het wel te doen.

De aanstelling van je personeelslid met een ander bekwaamheidsbewijs eindigt steeds uiterlijk op het einde van het schooljaar (31 augustus) en volgt dus de regelgeving die van toepassing is op elke tijdelijke aanstelling van bepaalde duur. Je personeelslid kan immers niet voor doorlopende duur aangesteld of vast benoemd worden op basis van dergelijk bekwaamheidsbewijs. Het is echter wel mogelijk om, indien er zich het volgende schooljaar opnieuw een tekort aan kandidaten met een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs voordoet, je personeelslid opnieuw aan te stellen als tijdelijke van bepaalde duur.

Een sollicitant die zich benadeeld voelt omdat die, ondanks zijn vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs, niet werd aangesteld terwijl er iemand anders met een ander bekwaamheidsbewijs wel werd aangeworven, kan een beroepsprocedure opstarten op voorwaarde dat hij of zij aangetekend had gekandideerd. Een beroepsprocedure kan daarentegen niet worden opgestart indien het schoolbestuur niet verplicht was een verklaring op eer af te leggen.

Databank bekwaamheidsbewijzen

sla link op in klembord

Kopieer

Welke bekwaamheidsbewijzen als vereist, voldoende geacht of ander worden beschouwd voor welke betrekking, voor welk vak of voor welk ambt, vind je terug in de databank bekwaamheidsbewijzen van de overheid.

Bekwaamheidsbewijs godsdienst

sla link op in klembord

Kopieer

Personeelsleden met een vakspecifiek basisdiploma voor het ambt van leermeester godsdienst of van godsdienstleraar beschikken over een vereist bekwaamheidsbewijs en kunnen voorgedragen worden door de Bevoegde Instantie.

Personeelsleden met een basisdiploma dat niet vakspecifiek is, hebben een voldoende geacht diploma of een ander bekwaamheidsbewijs. Zij zullen door de Bevoegde Instantie enkel voorgedragen worden indien ze een bijkomende specifieke opleiding gevolgd hebben.

Meer informatie over de bekwaamheidsbewijzen godsdienst vind je terug in de databank bekwaamheidsbewijzen van de overheid.

De procedure voor het aanvragen van het mandaat rooms-katholieke godsdienst verloopt via de website rkg.vlaanderen.

Voor personeelsleden die vóór 1 september 2017 aangesteld waren als leermeester godsdienst of als godsdienstleraar en die bij de nieuwe definiëring van de vereiste en voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen vanaf het schooljaar 2017-2018 hun rechten zouden verliezen, werden overgangsmaatregelen voorzien. De overgangsmaatregelen zijn opgesomd in de “Aandachtspunten bekwaamheidsbewijzen godsdienst vanaf het schooljaar 2017-2018”.

Taal van het bekwaamheidsbewijs

sla link op in klembord

Kopieer

Om subsidieerbaar te zijn, moet je personeelslid voldoen aan de taalvereisten. Het voldoet sowieso als het is aangesteld op basis van een bekwaamheidsbewijs dat behaald is in het Nederlands. Indien het bekwaamheidsbewijs van je personeelslid bestaat uit een basisdiploma en een bewijs van pedagogische bekwaamheid, dan volstaat het dat één van beide in het Nederlands is behaald. Nuttige ervaring wordt daarentegen niet in aanmerking genomen als bewijs van de vereiste taalkennis.

Je personeelslid kan ook voldoen aan de taalvereisten op basis van een studiegetuigschrift of een taalexamen.

In uitzonderlijke gevallen kan de Minister van Onderwijs een taalafwijking toekennen, weliswaar strikt beperkt tot een termijn van drie kalenderjaren.

Buitenlandse diploma’s

sla link op in klembord

Kopieer

Om als bekwaamheidsbewijs subsidieerbaar te zijn, moet het diploma of getuigschrift van je personeelslid afgeleverd zijn door een Belgische universiteit of instelling, of door een onderwijsinstelling die door de staat of de gemeenschap georga­niseerd, gesubsidieerd of erkend is, ofwel door een exa­mencommissie die door de staat of de gemeen­schap is ingesteld. Onder “de gemeenschap” wor­den zowel de Vlaamse als de Franse en de Duitstalige gemeenschap van België verstaan.

Buitenlandse diploma’s kunnen echter ook in aanmerking komen, op voorwaarde dat ofwel een con­formiteitsattest ofwel een gelijkwaardigheidsattest werd afgeleverd. Dit attest wordt uitgereikt door de dienst NARIC binnen het ministerie van Onderwijs. Meer informatie over de voorwaarden tot erkenning en de procedure vind je op hun website.

Let wel: indien je personeelslid niet is aangesteld op basis van een Nederlandstalig bekwaamheidsbewijs, dan moet ook nog worden onderzocht of het voldoet aan de taalvereisten (zie hierboven).

Overgangsmaatregelen

sla link op in klembord

Kopieer

Aanpassingen in het verleden brachten soms een inperking mee van de onderwijsbevoegdheid voor enkele bekwaamheidsbewijzen die voorheen als vereist of als voldoende geacht golden. Personeelsleden die voorheen bijvoorbeeld bepaalde vakken onderwezen en volgens de toen geldende reglementering wel konden worden gesubsidieerd, konden onder strikte voorwaarden overgangsmaatregelen verwerven.

Voor vastbenoemden is die overgangsmaatregel persoonsgebonden. Dit houdt in dat de overgangsmaatregel behouden blijft zolang je personeelslid in dienst blijft in het onderwijs (uitgezonderd universitair en academisch onderwijs).

Voor tijdelijke personeelsleden blijft de overgangsmaatregel behouden zolang ze ononderbroken in dienst blijven in het onderwijs (uitgezonderd universitair en academisch onderwijs).

Naast de overgangsmaatregelen bestaat er ook de concordantie die de overheid kan toekennen wanneer ze nieuwe vakken invoert of de benaming van een vak wijzigt. Door de concordantie kan je personeelslid de rechten die het had verworven in het ‘oude’ vak, ook inroepen voor het nieuwe vak.

Meer gedetailleerde informatie omtrent de overgangsmaatregelen en de concordantie voor het secundair onderwijs vind je in het Hoofdstuk III, BVR van 14 juni 1989 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling in het secundair onderwijs.

In juni 2008 werden overgangsmaatregelen voorzien voor personeelsleden die op dat ogenblik als contractueel of als tijdelijke in dienst waren in een functie van studiemeester-opvoeder in een internaat en die niet over een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs beschikten voor het ambt van studiemeester-opvoeder. Meer informatie hierover is terug te vinden in punt 4, omzendbrief PERS/2008/03, "Internaten in het gesubsidieerd onderwijs".

Met de komst van de nieuwe regelgeving op de onderwijsinternaten worden met ingang van 1 september 2023 bijkomende overgangsmaatregelen ingevoerd:

  1. Voor wie in '22-'23 tijdelijk aangesteld of vastbenoemd was in het ambt van studiemeester-opvoeder geldt volgende overgangsmaatregel: personeelsleden die een ambtshalve concordantie verkregen hebben naar het ambt van internaatsmedewerker en die niet in het bezit zijn van het bekwaamheidsbewijs van ten minste hoger secundair onderwijs (HSO) worden geacht in het bezit te zijn van een VE voor dat ambt. Deze regeling geldt ook wanneer zij uit dienst treden en naderhand opnieuw in dienst treden. 
  2. Voor wie in '22-'23 tijdelijk aangesteld of vastbenoemd was in het ambt van beheerder geldt volgende overgangsmaatregel: personeelsleden die een individuele concordantie kregen naar het ambt van directeur en die niet in het bezit zijn van een bekwaamheidsbewijs van ten minste bachelor worden geacht in het bezit te zijn van een VE voor het ambt van directeur. Ex-beheerders die een individuele concordantie kregen naar het ambt van internaatsmedewerker die niet in het bezit zijn van een bekwaamheidsbewijs van ten minste hoger secundair onderwijs (HSO) worden geacht in het bezit te zijn van een VE voor het ambt van internaatsmedewerker. Deze regeling geldt ook wanneer zij uit dienst treden en naderhand terug in dienst treden. 
  3. Voor wie in '22-'23 contractueel was aangesteld in een functie van opvoeder internaat en statutair aangesteld wordt in de omkadering van het internaat vanaf 1 september 2023 geldt volgende overgangsmaatregel: personeelsleden die inkantelen in de omkadering in het ambt van internaatsmedewerker vanuit een contractuele aanstelling en die niet in het bezit zijn van een bekwaamheidsbewijs van ten minste hoger secundair onderwijs (HSO) worden geacht in het bezit te zijn van een VE voor het ambt van internaatsmedewerker. Zij behouden deze regeling wanneer zij uit dienst treden en later terug in dienst treden. 

Contact

An Cornelis
stafmedewerker
      02 507 06 32
      Gunther De Praitere
      stafmedewerker
          02 507 08 33
          Guy Debusschere
          stafmedewerker
              02 507 07 93
              Els Goeminne
              stafmedewerker
                  02 507 08 60
                  Katrien Jansen
                  stafmedewerker
                      02 507 06 15
                      Suzy Sterck
                      stafmedewerker
                          02 507 08 63
                          ×
                          Kijkt als...
                          Niveau
                          Regio